Statiegeld en wat verantwoordelijkheidszin, kan dat?
Wist u dat 40 % van het zwerfvuil bestaat uit drankverpakkingen? Dat becijferde OVAM, de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij. Wanneer dit aandeel zwerfvuil verdwijnt, zal de totale hoeveelheid zwerfvuil ook verder dalen. Vuil trekt immers vuil aan, of omgekeerd: propere buurten blijven makkelijker proper. JONGCD&V Antwerpen deed recent een partij-overschrijdende oproep om onze stad te doen aansluiten bij de Statiegeldalliantie. Statiegeld op plastic flesjes en blikjes maakt onze straten properder. Het volume van deze verpakkingen op de openbare weg en in natuurgebieden daalt met maar liefst 70 tot 90 %. Het was CD&V-fractieleider in de Antwerpse gemeenteraad Philip Heylen, sinds jaar en dag pleitbezorger van deze maatregel, die opnieuw een lans brak voor deze maatregel in een opiniestuk in de Gazet Van Antwerpen. En CD&V-schepen van Stadsonderhoud Caroline Bastiaens moedigt met het project ‘Propere Buurt, schoon verdiend‘ verenigingen aan om zwerfvuil op te rapen en geeft hen in ruil voor hun engagement een beloning.
De sleutel ligt op Vlaams niveau, waar minister Joke Schauvliege reeds deed uitschijnen een absolute voorstander te zijn van het statiegeld op drankverpakkingen. Vandaag vond er een verhitte discussie plaats in het Vlaams Parlement, waar onze coalitiepartners N-VA en Open Vld niet willen weten van statiegeld. Daarom roept JONGCD&V Antwerpen alle jongerenafdelingen op om druk te zetten op hun moederpartij. Beken kleur en neem een moedige maar logische beslissing die onze straten properder houdt en de factuur voor onze stad – 25 miljoen euro! – naar beneden haalt. In Duitsland en Nederland werkt het bijvoorbeeld perfect. En het draagvlak, dat is er. Jammer dat bepaalde partijen de belangen van de sectoren die hier niet mee gediend zijn blijven verdedigen.
Oh ja, nog één ding. Een proper Merksem en een propere Stad, dat doen we samen. Mogen we van iedereen een klein beetje verantwoordelijkheidszin verwachten? Als een vuilbak vol is, dan smijt je jouw afval er niet alsnog op of naast. De stadsdiensten werken hard om alles proper te houden. En we kunnen nog een tandje bijsteken. Maar dat wil niet zeggen dat inwoners van hun taak worden ontslagen om zelf het goede voorbeeld te geven. En wie niet horen wil, die moet voelen. Daarom hoop ik dat de controles op sluikstort opnieuw verhoogd worden. Het aantal GAS-pv’s voor sluikstorten is drastisch gedaald ondanks de toename in het aantal meldingen. De precieze oorzaken achter deze daling ken ik niet, maar handhaving is het sluitstuk van een effectief afvalbeleid. Hopelijk vinden we een partner in de burgemeester, die hiervoor bevoegd is.
Smoorverliefd op ’t Stad, maar onze longen willen overspel plegen
Antwerpen was met haar lage emissiezone (LEZ) dé pionier van Vlaanderen. De LEZ vierde onlangs haar eerste verjaardag. Duizenden vervuilende wagens werden en worden vandaag de dag uit onze stad geweerd. De eerste resultaten waren veelbelovend. Op heel wat plekken gingen we erop vooruit. Maar de LEZ alleen zal niet voldoende zijn. Er is méér nodig willen we vooruitgang boeken.
Voor Sinjoren met gevoelige luchtwegen zoals wijzelf, is het niet altijd een pretje om in ’t Stad te wonen. Dokters bevestigen dat objectief en wijzen in hun diagnoses steeds vaker op de gevaren van slechte luchtkwaliteit. En ook de wetten van de erfelijkheid zijn bikkelhard: kinderen, een prachtige tweeling incluis, hangen tijdens de winter steeds vaker aan puffers en aerosols. Talrijke studies wijzen op het verband tussen sterfte en de concentraties van fijn stof in de lucht. Vuile lucht doodt jaarlijks naar schatting 400.000 Europeanen. Daar zitten ook Antwerpenaren bij. We beseffen het niet, maar luchtvervuiling zal de geruisloze killer van de 21ste eeuw worden. Ons hart ligt in de stad, maar onze longen willen overspel plegen.
Deze complexe problematiek kent talrijke oorzaken, met verkeer als één van de cruciale factoren. Recent nog bracht een reportage aan het licht dat de luchtkwaliteit nabij scholen in een stedelijke context vele male slechter is dan deze in minder verstedelijkt gebied. Als stedelingen worden wij dagelijks geconfronteerd met verstikkende verkeerscongestie in onze buurt. We staan met z’n allen overal vast. Stilstaand verkeer zorgt voor een verhoogde uitstoot van schadelijke gassen. En toch kruipen we met z’n allen in de wagen, zelfs om pistolets te gaan halen. We brengen onze kinderen met de auto naar school, ook al is bewezen dat ze op de fiets minder fijn stof binnen krijgen. Maar waarom zou je als ouder, als de route vaak vol obstakels ligt en gevaar om de hoek loert? Vele trams zijn herleid tot sardineblikjes die vaker te laat dan op tijd rijden, dat stoot gewoon mensen af. Ik daag u uit om eens op een druk moment met de buggy de tram te nemen. Wanneer je met een alternatief voor de wagen minstens even gefrustreerd op je bestemming aankomt, dan moeten alle alarmbellen afgaan.
Een mentaliteitswijziging komt niet (altijd) vanzelf. Beleidsmakers hebben hierin een verpletterende verantwoordelijkheid. Het bedrijfswagenpark nog verder laten uitdeinen door het behoud van gunstige fiscale statuten is onhoudbaar. Een verdere vergroening is absoluut noodzakelijk. Of de fiets een volwaardige plek in de stad moet krijgen, zou geen ideologisch debat mogen zijn, maar een evidente keuze. En bij de modal shift naar andere vervoersmogelijkheden, moeten alternatieven simpelweg betrouwbaar zijn. Politieke moed ging ooit over communautaire zaken. Laten we nu van dit debat de inzet maken voor de toekomst. Iedereen ademt dezelfde lucht in. Er is dus maar één weg vooruit, waarbij elke verandering ook bij onszelf begint. De longen van eenieder, ook van de allerkleinsten en zij die nog niet geboren zijn, zullen ons dankbaar zijn.
Sam Voeten (Merksem) & Jan Braeckmans (hartje Antwerpen)
Trotse Sinjoren met zwakke longen
Gepubliceerd in Gazet Van Antwerpen op 2 februari 2018
Meet de luchtkwaliteit in uw straat (project CurieuzeNeuzen)!
